અખાના છપ્પા/અજ્ઞાન અંગ
| ← વેદ અંગ | અખાના છપ્પા અજ્ઞાન અંગ અખો |
મુક્તિ અંગ → |
|
|
અજ્ઞાને જે પહેરે વેષ, બહાર નીકળે દેખાદેખ;
તેને છે આમીષનો આહાર, પ્રસંગ મળે આખા પ્રતિકાર. ૫૯૪ પ્રવૃત્તિ નિવૃત્તિની અળગી વાત, વિચાર વિના નવ આવે ઘાટ;
નોહે ચિંતા તેને પ્રતિકાર, આખા જેને સતી વિચાર. ૫૯૫ પ્રવૃત્તિ નિવૃત્તિને બેઠો વારી, જેમ વેશ્યા રાખી ગૃહિણી કરી;
મન ઇન્દ્રિય ત્યાં ન કરે, આખા એમ એક વાંકું વહ્યું. ૫૯૬ યથારથ વર્તે તો જ્ઞાન, જેમ કો રંક થયો રાજાન;
આખા કરી ન જાણ્યું રાજ, શું થયું જો તો પામ્યો સાજ. ૫૯૭ જો આખા ઓળખે આતમાં, તો સર્વ વાતની ભાગે તમા;
શીખી સાંભળી વાતો કરે, પોતે અગ્નિ કેમ ટાઢે મારે. ૫૯૮ જ્ઞાન તણો છે સતી ઉપદેશ, ત્યાં જૂઠું ન રહે લેશ;
કહે આખો એનું શું ભણ્યું, ગુંજાતાપ વાનરતાપણું. ૫૯૯ જ્યારે જ્ઞાનનો ઊગ્યો રવી, તાત ગઈ રત પ્રગટી નવી;
આખા નોય દરિદ્રની વાત, અમૃત ભોગ કે લાંઘણ સાત. ૬૦૦ |
આતમાનું તે કરે અકાજ , સંસારની તે રાખે લાજ;
જીવને મૃત્યુ છે જેવડે, એક સતી વાક્યે તે શું તૂટી પડે. ૬૦૧ ધન આયુર વિદ્યા બાળ રૂપ, સ્વર ચાતુરી ન્યાય સિદ્ધ ભૂપ,
આખો કહે સર્વે એ ભાળ, જોતાં આપે આપનો માલ. ૬૦૨ જીવા જીવને રે અનુમાન, તાણયુમ ધનુષ આવીરે કાન;
મૂળગું આખા આદબા છે ઓજ, સમજે તો સમજી લે ચોજ. ૬૦૩ જેને નથી રૂપા ગુણ નામ, જોતાં તેના સઘળા કામ;
બહુ મુખનો મોટો મહારાજ, તો આખો શું કહે તેના કાજ. ૬૦૪ પ્રણવ પ્રકારે ઘાલ્યો ઘાટ, એક બાહેર દેખાડી વાટ;
જે છે તેને આખો કેમ કહે, તેની વાત તો તેજ જ લહે. ૬૦૫ કહે આખો મૂકી નિઃશ્વાસ, હું તો છું તારો આભાસ;
બહુ તેજ મધ્યે હું રહ્યો, ત્યારે શેષ ઓછાંયો ગયો. ૬૦૬ આખા સઘળા આ વસ્તુ વિનોદ, હાંસી કહો કે તત્ત્વનો બોધ;
તારું ઘેલપણું તે હું, સાજો તેતું ત્યાં તુંનો. ૬૦૭ એમ આખા સહીયારી વૃત્ત, હાથો હાથ દીસે છે તર્ત;
તેનો બોલ પોતે નટ કહે, ઊંડે વિચારે અમથું રહે. ૬૦૮ |